Wyniki wyszukiwania

Autor	Małgorzata Zaleska
Tytuł	Rezerwy walutowe - „Rzecz Święta”
Title	FOREIGN EXCHANGE RESERVES – “A SACRED THING”
Słowa kluczowe	bank centralny, rezerwy walutowe, złoto, interwencje walutowe
Key words	central bank, foreign exchange reserves, gold, foreign exchange intervention.
Abstrakt	Celem opracowania jest uwypuklenie roli rezerw walutowych i wskazanie możliwości ich rzetelnego oraz prawidłowego gromadzenia i wykorzystania. Celami szczegółowymi są m.in. porównanie rezerw walutowych z innymi rodzajami rezerw bankowych oraz identyfikacja podstawowych rodzajów ryzyka związanych z zarządzaniem rezerwami walutowymi, w tym zmian w odpowiedzi na ostatni globalny kryzys finansowy, a ponadto określenie istoty i charakteru interwencji walutowych oraz identyfikacja ich rodzajów. W dobie zwiększania wydatków na cele polityczne i społeczne rośnie bowiem pokusa niewłaściwego wykorzystania rezerw walutowych. Do tego dochodzą wysokie globalne ryzyko polityczne oraz duża zmienność na rynkach finansowych, a także nowoczesne kanały (np. media społecznościowe) ataku na kursy walutowe. Czynniki te sprawiają, że zarządzanie rezerwami walutowymi nie należy do łatwych zadań i jest „wiedzą tajemną” banków centralnych.
Abstract	The overall aim of this research paper is to enhance the role of foreign exchange reserves and indicate possibilities of their reliable and correct accumulation. Its more specific objectives are - among others - to compare foreign exchange reserves with other types of bank reserves and to identify the main kinds of risk connected with foreign exchange reserve management, including the changes that were made in response to the last global financial crisis. Moreover, this paper defines the essential characteristic features of foreign exchange interventions and identifies their types. At the time of increasing expenses for political and social purposes, the hazard of inappropriate use of foreign exchange reserves is growing. This is accompanied by high global political risk and significant financial market volatility, as well as modern channels (e.g. social media) of attack on currency exchange rates. These factors make foreign exchange reserve management quite a difficult task and turn it into a “secret knowledge” of central banks.
Cytowanie	Zaleska M. (2020) Rezerwy walutowe - „Rzecz Święta”.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 23(72): 268-279
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2020_n72_s268.pdf

Autor	Katarzyna Mikołajczyk
Tytuł	Zmienność struktury wydatków publicznych: analiza porównawcza dla krajów Europy środkowo-wschodniej
Title	Variability of public expenditure structures: comparative analysis for Central and East European countries
Słowa kluczowe	wydatki publiczne, klasyfikacja COFOG, struktura wydatków publicznych, Europa Środkowo-Wschodnia.
Key words	public spending, COFOG, public expenditure structure, Central and Eastern Europe
Abstrakt	W artykule przedstawiono analizę porównawczą zmienności struktury wydatków publicznych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w okresie 1995-2017. W tym celu zbudowano dwa wskaźniki zmienności, jeden odzwierciedlający zmienność struktury wydatków, drugi zaś zmienność poszczególnych kategorii wydatków. Powyższe wskaźniki pozwoliły na weryfikację hipotezy badawczej, że najsilniejsze zmiany struktury wydatków następują w okresach osłabienia gospodarczego i dotyczą szczególnie kategorii wydatkowych mających bezpośredni wpływ na gospodarkę. W krajach Europy Środkowo-Wschodniej największą zmienność struktury wydatków wykazały kraje o najniższym poziomie wydatków publicznych w relacji do PKB, co potwierdza, że mały budżet wymusza jego racjonalizację. Z kolei największą stabilnością struktury wydatków w badanym okresie wyróżniła się Polska, co można wiązać z najbardziej wyrównanym wzrostem i uniknięciem recesji gospodarczej. Grupą wydatków, która była najbardziej aktywnie kształtowana, zarówno w starych jak i nowych krajach członkowskich UE, były wydatki na sprawy gospodarcze.
Abstract	The article presents a comparative analysis of the variability of public expenditure structures in Central and East European countries in the period 1995-2017. To measure the volatility, two indicators were proposed: one reflecting the variability of the expenditure structures, and the other reflecting the variability of each expenditure category. The above indicators allowed verification of the research hypothesis that the strongest changes in the structure of public spending occur in periods of economic recession and concern, in particular, expenditure categories having a direct impact on the economy. In the countries of Central and Eastern Europe, the largest variability in expenditure structure was demonstrated by countries with the lowest level of public expenditure in relation to GDP, which confirms that a small budget enforces its rationalization. In turn, the highest stability of the expenditure structure in the analyzed period was found in Poland, which may be associated with its smooth growth and subsequent avoidance of the economic recession. The group of expenditures that was most actively changed, both in the old and new EU member states, were expenditures on economic affairs.
Cytowanie	Mikołajczyk K. (2020) Zmienność struktury wydatków publicznych: analiza porównawcza dla krajów Europy środkowo-wschodniej.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 23(72): 134-145
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2020_n72_s134.pdf

Autor	Piotr Szajner
Tytuł	Wahania cykliczne na światowym rynku cukru
Title	Cyclical Changes on the World Market of Sugar
Słowa kluczowe	cukier, trzcina cukrowa, buraki cukrowe, rynek światowy, cykl koniunkturalny, zmienność cen
Key words	sugar, sugar cane, sugar beets, world market, business cycle, price volatility
Abstrakt	W historii gospodarczej świata cukier jest uznawany za jeden z pierwszych produktów globalnych, a sytuacja podażowo-popytowa na światowym rynku miała duży wpływ na rozwój rynków lokalnych. Polski sektor cukrowniczy od wielu lat pozostaje pod wpływem rynku światowego. Reforma systemu regulacji rynku cukru w UE spowodowała, że rynek unijny i krajowy w coraz większym stopniu są uzależnione od sytuacji na rynku światowym. Potencjał produkcyjny krajowego przemysłu cukrowniczego jest większy od zapotrzebowania na rynku wewnętrznym i nadwyżki podaży są kierowane na eksport. Światowy rynek charakteryzuje się wahaniami koniunkturalnymi, które są determinowane cyklicznością uprawy trzciny cukrowej. Długość cyklu koniunkturalnego skróciła się do 2-3 lat. Ceny rynku światowego wpływają na ceny zbytu i eksportowe w kraju i wyniki finansowe branży cukrowniczej.
Abstract	In the economic history of the world, sugar is considered one of the first global products, and the supply-demand in the global market has had a major impact on the development of local markets. The Polish sugar sector has been under the influence of the world market for many years. The reform of the sugar market regulation system in the EU has made the EU and domestic markets increasingly dependent on the world market. The production potential of the domestic sugar industry is greater than the demand on the internal market and the excess supply is directed to exports. The global market is characterized by cyclical fluctuations, which are determined by the cyclical nature of sugar cane cultivation. The length of the business cycle has been reduced to 2-3 years. The world market prices affect domestic sales and export prices and the financial performance of the sugar industry.
Cytowanie	Szajner P. (2019) Wahania cykliczne na światowym rynku cukru.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 19(34), z. 2: 186-195
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2019_T19(34)_n2_s186.pdf

Autor	Magdalena Ankiel, Bogdan Sojkin
Tytuł	PURCHASE DETERMINANTS OF DURABLE GOODS FOR RESIDENTS OF LARGE CITIES IN POLAND
Title	Determinanty zakupu dóbr trwałego użytku przez mieszkańców dużych miast w Polsce
Słowa kluczowe	purchasing behavior, purchase determinants, analysis of variance, Poland
Key words	zachowania nabywcze, determinanty zakupu, analiza wariancji
Abstrakt	The article presents an analysis of purchase determinants for individual consumers of durable goods in 6 large cities in Poland. The analysis has been based on the outcomes of consumer research carried out in the years 2016 and 2017 at Poznan University of Economics and Business, as well as on other research studies published in Polish publications. The results of the study demonstrate groups of determinants that shape the purchasing decisions of consumers of durable products, as well as their variability in years 2016 and 2017.
Abstract	W artykule zaprezentowano analizę czynników zakupu dóbr trwałego użytku w grupach indywidualnych klientów w 6 dużych miastach w Polsce. Analiza oparta została na wynikach badań konsumenckich przeprowadzonych w latach 2016 i 2017 na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu oraz na wynikach innych badań opublikowanych w polskich czasopismach. W wynikach badania zaprezentowano zbiory determinant kształtujące decyzje zakupowe konsumentów dóbr trwałego użytku oraz ich zmienność w latach 2016-2017.
Cytowanie	Ankiel M., Sojkin B. (2019) PURCHASE DETERMINANTS OF DURABLE GOODS FOR RESIDENTS OF LARGE CITIES IN POLAND.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 22(71): 184-192
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2019_n71_s184.pdf

Autor	Sławomir Juszczyk
Tytuł	LISTING OF SHARES OF SOME COMMERCIAL BANKS AND FINANCIAL SERVICES COMPANIES IN POLAND
Title	NOTOWANIA AKCJI WYBRANYCH BANKÓW KOMERCYJNYCH I SPÓŁEK USŁUG FINANSOWYCH W POLSCE
Słowa kluczowe	share price, correlation, econometric modeling
Key words	ceny akcji, związek korelacyjny, modelowanie ekonometryczne
Abstrakt	The purpose of the research was to identify the volatilities of daily quotes of banks and financial services companies listed on Warsaw Stock Exchange in the six-year period ie 2011-2016. It was found that the volatility of the stock price of the eCard was the strongest correlated with BPH stock price volatility, while the volatility of KREDYTIN stock prices was strongly correlated with the volatility of BZ WBK shares, ING and PKO BP. The strongest correlation between the stock prices of banks and the surveyed financial services companies was on the day of their listing. Unlike banks, financial services companies are highly diversified.
Abstract	Celem badań było rozpoznanie zmienności dziennych notowań cen akcji banków oraz spółek z sektora usług finansowych notowanych na GPW w Warszawie w sześcioletnim okresie badawczym tj. w latach 2011-2016. Ustalono m.in., że zmienność notowań cen akcji spółki eCard najsilniej była skorelowana ze zmiennością cen akcji BPH, zmienność zaś cen akcji KREDYTIN najsilniej była skorelowana ze zmiennością cenami akcji BZ WBK, ING i PKO BP. Najsilniejsza związek między notowaniami cen akcji banków i badanych spółek usług finansowych występowała w dniu ich notowania. W przeciwieństwie do banków, przedsiębiorstwa sektora usług finansowych są silnie zróżnicowane.
Cytowanie	Juszczyk S. (2018) LISTING OF SHARES OF SOME COMMERCIAL BANKS AND FINANCIAL SERVICES COMPANIES IN POLAND.Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing [t.], nr 19(68): 43-51
HTML	wersja html
Pełny tekst	PEFIM_2018_n68_s43.pdf

Autor	Iwona Batyk
Tytuł	Wybrane wskaźniki zachowań Rosjan na rynku polskim ze szczególnym uwzględnieniem rynku rolno-spożywczego w latach 2010-2017
Title	Selected Factors of Russian Behavior on the Polish Market with Particular Regard to the Agri-Food Market in 2010-2017
Słowa kluczowe	Federacja Rosyjska, rynek przygraniczny, konsument, embargo, wydatki
Key words	Russian Federation, cross-border market, consumer, embargo, expenses
Abstrakt	Celem opracowania jest analiza wybranych wskaźników ilustrujących zachowania Rosjan na rynku polskim ze szczególnym uwzględnieniem rynku rolno-spożywczego, oraz wskazanie najważniejszych zmian jakie zaszły w latach 2010-2017. Do weryfikacji założeń wykorzystano analizę ruchu granicznego, celu i częstotliwości przyjazdów Rosjan do Polski, a także wielkości i struktury wydatków poniesionych przez Rosjan w Polsce w analizowanym okresie. Artykuł jest wynikiem analizy literatury i opracowań statystycznych. Do analizy danych wykorzystano metody: opisową, szeregów czasowych oraz wnioskowania. Ruch graniczny na granicy polsko-rosyjskiej charakteryzuje zmienność dynamiki przyjazdów Rosjan do Polski, na którą wpływ mają m.in. przepisy regulujące zasady funkcjonowania ruchu granicznego między Rzeczypospolitą Polską a Federacją Rosyjską, relacje cenowe pomiędzy sąsiadującymi krajami oraz niestabilna sytuacja międzynarodowa. Wszelkie zmiany przepisów regulujących przepływ towarów i usług na granicy polsko-rosyjskiej, znalazły odzwierciedlenie w celu i częstotliwości przyjazdów Rosjan do Polski oraz w wysokości wydatków poniesionych w Polsce.
Abstract	The aim of the study is to analyze selected indicators defining the behavior of Russians on the Polish market with particular regard to the agri-food market, and to identify the most important changes that have occurred between 2010-2017. To verify the assumptions, the analysis of border traffic, purpose and frequency of arrivals of Russians to Poland was used, as well as the size and structure of expenses incurred by the Russians in Poland in the analyzed period. The article is the result of an analysis of literature and statistical studies. Data analysis was based on: descriptive methods, time series and inference. Border traffic on the Polish-Russian border is characterized by the variability of the dynamics of Russian arrivals to Poland, influenced by the regulations governing the functioning of border traffic between the Republic of Poland and the Russian Federation, price relations between neighboring countries and the international situation. All changes to the regulations governing the flow of goods and services on the Polish-Russian border were reflected in the purpose and frequency of arrivals of Russians to Poland and in the amount of expenses incurred by them in Poland.
Cytowanie	Batyk I. (2018) Wybrane wskaźniki zachowań Rosjan na rynku polskim ze szczególnym uwzględnieniem rynku rolno-spożywczego w latach 2010-2017.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 18(33), z. 3: 7-22
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2018_T18(33)_n3_s7.pdf

Autor	Marek Kociński
Tytuł	O wykorzystaniu modelu dwumianowego do optymalizacji strategii sprzedaży zboża
Title	On the application of binomial model to optimize the strategy of grain selling
Słowa kluczowe	optymalny moment stopu, model dwumianowy, koszt magazynowania ziarna
Key words	optimal stopping time, binomial model, grain storage cost
Abstrakt	W artykule rozważany jest problem optymalnego wyboru momentu sprzedaży zboża w sytuacji, w której występuje koszt jego magazynowania i występuje zmienność procesu ceny ziarna. Do rozwiązania zagadnienia maksymalizacji różnicy między kwotą uzyskaną za sprzedaż ziarna a kosztem jego przechowywania użyto modelu dwumianowego, którym można opisywać dynamikę ceny zboża. Wyniki teoretyczne artykułu zostały zastosowane do obliczeń numerycznych. W przypadku optymalizacji sprzedaży zboża strategia, w której moment sprzedaży jest losowy, może być istotnie lepsza od strategii z deterministycznym czasem sprzedaży.
Abstract	In the article the problem of the optimal choice of the moment of selling the grain is considered when the grain price is characterized by volatility and there is the costs of storing the grain. To solve the problem of maximizing the difference between the amount obtained for the grain sale and the cost of storing the grain a binomial model was used to describe the dynamics of the grain price. The theoretical results of the paper were applied to the numerical calculations. In the optimization of selling the grain, the strategy with the random selling moment may be significantly better than the strategy with the deterministic selling time.
Cytowanie	Kociński M. (2018) O wykorzystaniu modelu dwumianowego do optymalizacji strategii sprzedaży zboża.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 123: 69-79
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2018_n123_s69.pdf

Autor	Zbigniew Gołaś
Tytuł	Rentowność produkcji pszenicy zwyczajnej w UE
Title	Profitability of Common Wheat Production in the EU
Słowa kluczowe	pszenica zwyczajna, rentowność produkcji, UE, regresja panelowa
Key words	common wheat, production profitability, EU, panel regression
Abstrakt	Głównym celem artykułu była wielowymiarowa analiza rentowności produkcji pszenicy zwyczajnej w gospodarstwach rolnych krajów UE. Badania przeprowadzono w układzie krajów Unii Europejskiej za lata 2007-2013 na podstawie danych publikowanych przez Komisję Europejską w raportach EU Cereal Farms Report. Rentowność produkcji pszenicy analizowano na podstawie rachunku przychodów i kosztów, który umożliwia wielowymiarową ocenę zdolności gospodarstw do generowania zysków z produkcji pszenicy mierzoną rentownością brutto i netto. Ponadto, w celu identyfikacji siły i kierunku wpływu wybranych charakterystyk techniczno-ekonomicznych, cenowych oraz kosztowych na rentowność produkcji pszenicy zastosowano metody regresji panelowej. W świetle parametrów regresji panelowej na zmienność rentowność produkcji pszenicy najsilniej wpływały ceny i plony pszenicy oraz koszty nawożenia i koszty energii.
Abstract	The main aim of the article is to present multidimensional analysis of profitability of common wheat production in EU farms. The research focused on EU member states in years 2007-2013 and was based on statistical data published by the European Commission in EU Cereal Farms Reports. The profitability of common wheat production was analysed on the basis of income and expenditure accounts, which allowed to conduct multileveled evaluation of farms' ability to generate income from wheat production measured with gross and net margins. Furthermore, the panel regression model was used in order to identify strenght and direction of influence of chosen technical and economic price and cost characteristics on profitability of wheat production. In the light of panel model parameters, price and yield of wheat and both energy and fertilisation costs should be considered as most influential factors.
Cytowanie	Gołaś Z. (2017) Rentowność produkcji pszenicy zwyczajnej w UE.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 29-40
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n2_s29.pdf

Autor	Katarzyna Utnik-Banaś
Tytuł	Zmienność cen mięsa kurcząt brojlerów w krajach Unii Europejskiej w latach 2007-2016
Title	Variability of Broiler Chicken Prices in European Union Countries in the Period 2007-2016
Słowa kluczowe	kurczęta brojlery, wahania sezonowe, zmienność cen
Key words	broiler chickens, seasonal fluctuations, price variability
Abstrakt	Celem pracy była analiza zmienności cen mięsa kurcząt brojlerów w krajach UE w latach 2007-2016. Określono odpowiednie statystyki opisowe oraz przeprowadzono dekompozycję szeregu czasowego cen. Wielkość produkcji mięsa kurcząt brojlerów w UE w 2007 roku wynosiła 8,76 mln ton i w wzrosła do poziomu 10,98 mln ton w 2014r. Największymi producentami w UE w 2014 roku były: Polska (14,9% udziału w produkcji kurcząt brojlerów w UE), Wielka Brytania (13,1%), Hiszpania (11,2%), Francja (10,0%) oraz Niemcy (9,4%). Najwyższe ceny występowały w Niemczech, Finlandii i na Cyprze, a najniższe w Polsce, Wielkiej Brytanii i Bułgarii. Większe zróżnicowanie cen występowało w krajach, gdzie poziom cen był niższy, zaś w krajach o wysokim poziomie cen - ceny odznaczały się większą stabilnością. Ceny mięsa kurcząt brojlerów w UE cechuje sezonowość. Wyższe są latem, a niższe - późną jesienią i zimą. Kraje o największych amplitudach zmian sezonowych to: Polska (średnio 20%), Portugalia (15%), Belgia (11%) i Wielka Brytania (10%).
Abstract	The article presents analysis of price variability of broiler chicken meat in EU countries in period 2007-2016. Descriptive statistics were calculated and decomposition of time series of prices were performed. The production of meat broiler chicken in EU in year 2007 amounted 8, 76 million ton and increased to the level of 10,98 million ton in year 2014. The biggest producers in year 2014 were: Poland (14,9%), Great Britain (13,1%), Spain (11,2%), France (10,0%) and Germany (9,4%). The highest prices were in: Germany, Finland, Cyprus and the lowest in: Poland, Great Britain and Bulgaria. Variability of prices was higher in countries with lower level of prices while in countries where prices were higher, they were also more stable. Prices of broiler chickens in EU are distinguished by seasonality. Higher prices are in summer and lower in late autumn and winter. Countries with highest seasonal changes are as follows: Poland (20% in average), Portugal (15%), Belgium (11%) and Great Britain (10%).
Cytowanie	Utnik-Banaś K. (2017) Zmienność cen mięsa kurcząt brojlerów w krajach Unii Europejskiej w latach 2007-2016.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 17(32), z. 2: 287-297
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2017_T17(32)_n2_s287.pdf

Autor	Łukasz Pietrych, Aldona Skarżyńska
Tytuł	Projekcja opłacalności produkcji zbóż i rzepaku w perspektywie 2022 roku
Title	PROJECTION OF PROFITABILITY OF CEREALS AND RAPE PRODUCTION IN THE PERSPECTIVE OF 2022
Słowa kluczowe	projekcja, modele trendu, opłacalność produkcji zbóż i rzepaku
Key words	projection, trend models, cereals and rape production profitability
Abstrakt	Celem badań było określenie przewidywanego w perspektywie 2022 roku wpływu tempa zmian plonów oraz cen produktów i cen środków do produkcji rolnej na opłacalność uprawy pszenicy ozimej, żyta ozimego, jęczmienia jarego i rzepaku ozimego. Do projekcji wykorzystano klasyczne modele tendencji rozwojowej. Wyniki produktów jako średnie w latach 2013-2015 przyjęto za punkt wyjścia do sporządzenia projekcji na 2022 rok. Ze względu na zmienność w czasie plonów i cen sprzedaży produktów opracowano także warianty projekcji. Z badań wynika, że opłacalność produkcji (relacja wartości produkcji do kosztów ogółem, tj. bezpośrednich i pośrednich łącznie) pszenicy, żyta i rzepaku w 2022 roku, w porównaniu do lat bazowych dla projekcji, wzrośnie w granicach 7,8-17,6%, natomiast pogorszy się ekonomiczna efektywność produkcji jęczmienia (o 0,8%). Wyniki wskazują na znacznie większą w latach zmienność ceny niż plonu, w związku z tym wpływ ceny na opłacalność produkcji będzie również większy. Stwierdzono, że rzepak i jęczmień charakteryzuje się relatywnie dużą wrażliwością na zmienność plonu i ceny (większą niż pszenica i żyto).
Abstract	The aim of the study was to determine the predicted impact of the rate of yield change and product prices as well as prices of inputs for agricultural production on the profitability of winter wheat, winter rye, spring barley and winter oilseed rape in the perspective of 2022. Classic models of development tendency were used to make the projection. In order to define expected changes in revenues and costs by 2022, the average product performance for 2013-2015 was taken as the starting point for the projection. Due to the variability in crop yields and product sales prices, projection variants were also made. The research shows that the production profitability (the ratio of production value to total costs, i.e. direct and indirect costs) of wheat, rye and oilseed rape will increase in 2022 by 7.8-17.6 % compared to projection base years, whereas the economic efficiency of barley production will decrease (by 0.8%). The results indicate a much greater variability in price than in yield over the years. The impact of price on the production profitability will be greater as well. It was found that oilseed race and barley are characterized by relatively high sensitivity to variability in yield and price (greater than in the case of wheat and rye).
Cytowanie	Pietrych Ł., Skarżyńska A. (2017) Projekcja opłacalności produkcji zbóż i rzepaku w perspektywie 2022 roku .Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 2: 50-63
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2017_n2_s50.pdf

Autor	Przemysław Szczuciński
Tytuł	Czynniki i bariery rozwoju a peryferyjność województwa lubuskiego
Title	FACTORS AND BARRIERS OF DEVELOPMENT VERSUR PERIPHERALITY OF LUBUSKIE VOIVODESHIP
Słowa kluczowe	województwo lubuskie, region peryferyjny, rozwój społeczno-ekonomiczny, system osadniczy, infrastruktura, analiza statystyczna
Key words	Lubuskie Voivodeship, peripheral region, social and economic development, settlement system, infrastructure, statistical analysis
Abstrakt	Do podstawowych cech współczesnej gospodarki należą zróżnicowanie prze­strzenne i jej zmienność w czasie. Obserwuje się, że jedne regiony i kraje rozwijają się szyb­ciej, inne wolniej. Ramy teoretyczne badania ich rozwoju określa koncepcja peryferyjności regionalnej. Nawiązując do tej koncepcji, w artykule poddano ocenie możliwości rozwoju województwa lubuskiego. W badaniach empirycznych uwzględniono 39 wskaźników diagnostycznych opisujących następujące grupy uwarunkowań: położenie geograficzne i system osadniczy, gospodarkę i jej strukturę, czynniki demograficzno-społeczne, infrastrukturę regionu. Wykorzystując dane za 2014 rok, przeprowadzono analizę rozwoju województwa na tle gospodarki polskiej z uwzględnieniem wybranych aspektów rozwoju obszarów wiejskich. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że w wielu przypadkach województwo lubuskie charakteryzują procesy typowe dla regionów peryferyjnych.
Abstract	The basic features of the contemporary economy include spatial diversity and its variation in time. It can be observed that some regions and countries develop faster and others slower. The theoretical framework of research into their development is specified by the concept of regional peripherality. In line with this concept, the possibi­lities for development of Lubuskie Voivodeship were assessed in the article. There were 39 diagnostic indicators considered in empirical research, describing the following groups of determinants: geographical location and settlement system, economy and its structure, demographical and social factors as well as infrastructure of the region. With the use of the data for 2014, the analysis of the voivodeship development was carried out in relation to Polish economy. Selected aspects of development of rural areas were considered. The results of the research indicate that Lubuskie Voivodeship is in many cases characterized by processes typical for peripheral regions.
Cytowanie	Szczuciński P. (2017) Czynniki i bariery rozwoju a peryferyjność województwa lubuskiego.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 104, z. 1: 72-82
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2017_n1_s72.pdf

Autor	Beata Horbowiec, Aldona Zawojska
Tytuł	Ryzyko cenowe na rynku produktów rolno-żywnościowych: źródła, skutki i sposoby zarządzania
Title	Price risk in agri-food market: sources, effects and managing methods
Słowa kluczowe	ryzyko cenowe, sektor rolno-żywnościowy, produkty rolne
Key words	price risk, agri-food sector, agricultural products
Abstrakt	Celem artykułu jest zidentyfikowanie przyczyn i skutków ryzyka cenowego występującego na rynku produktów rolno-żywnościowych, jak też sposobów jego ograniczania. Zastosowano metodę studium literatury naukowej oraz analizy statystycznej bazującej na danych GUS przy wykorzystaniu współczynników zmienności indeksów cen rolniczej produkcji globalnej oraz indeksów cen skupu wybranych produktów rolnych w Polsce w latach 1995–2013. Badania własne potwierdzają uzyskane przez innych autorów wyniki, że większe wahania cenowe występują w przypadku produkcji roślinnej niż zwierzęcej. Przegląd badań empirycznych wskazał, że zmienność cen nakładów i produktów rolnych jest transmitowana wzdłuż łańcucha dostaw żywności, przez co wszyscy jego uczestnicy narażeni są na ryzyko cenowe. Reakcją na niepewność i ryzyko mogą być zarówno instrumenty stabilizacji rynków rolnych, jak też prywatne i publiczne zarządzanie ryzykiem.
Abstract	This paper aims to identify the causes and consequences of price risk in agri-food market as well as its mitigation methods. The research uses the scientific literature review approach and statistical analysis, applying the coefficients of variation of price indices for the global agricultural production and for the procurement of particular agricultural products in Poland over the period from 1995 to 2013. The price data is derived from the Central Statistical Office of Poland (GUS). Our study confirms the findings of other investigators that crop production is characterised by larger price fluctuations than animal production. An overview of empirical research shows that the volatility of agricultural input and output prices is transmitted along the food supply chain, thus exposing all its participants to price risk. In order to response to agricultural price uncertainty and volatility, instruments stabilizing agricultural markets as well as public and private risk management tools can be applied.
Cytowanie	Horbowiec B., Zawojska A. (2016) Ryzyko cenowe na rynku produktów rolno-żywnościowych: źródła, skutki i sposoby zarządzania.Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 115: 37-57
HTML	wersja html
Pełny tekst	EIOGZ_2016_n115_s37.pdf

Autor	Sylwia Kierczyńska
Tytuł	Zmiany w powierzchni upraw i cenach skupu malin i truskawek a płatności z tytułu owoców miękkich w wybranych krajach Unii Europejskiej
Title	Variability of Cultivation Area and Fruit Prices of Raspberries and Strawberries and the Separate Soft Fruit Payment in Selected European Union Countries
Słowa kluczowe	owoce, maliny, truskawki, ceny skupu, powierzchnia uprawy
Key words	fruits, raspberries, strawberries, purchase price, cultivation area
Abstrakt	Celem pracy było określenie zmian w areale upraw truskawek i malin oraz cenach skupu tych owoców w krajach, w których wprowadzono mechanizm dopłat do owoców miękkich wraz z reformą wspólnej organizacji rynku owoców i warzyw w 2008 r., czyli w Bułgarii, na Węgrzech, Litwie, Łotwie i w Polsce. Aby określić zmiany w areale upraw przeprowadzono test t dla prób zależnych, określając istotność różnic pomiędzy średnimi badanych cech przed i po wprowadzeniu dopłat (w latach 2002-2007 i 2008-2013). Aby odpowiedzieć na pytanie, czy po wprowadzeniu dopłat nastąpiła stabilizacja cen skupu owoców porównano zmienność cen skupu owoców w badanych podokresach, wyrażoną współczynnikiem zmienności. Do analizy wykorzystano dane dostępne w bazie Faostat w marcu 2016 r. Wyniki przeprowadzonych badań tylko w przypadku Polski potwierdzają hipotezę, iż średnia powierzchnia uprawy truskawek i malin po wprowadzeniu dopłat była istotnie wyższa niż przed reformą. Natomiast zmienność cen w okresie po wprowadzeniu reformy była niższa niż w okresie przed wprowadzeniem dopłat, co pozwala stwierdzić, iż wprowadzenie dopłat do owoców miękkich mogło przyczynić się do stabilizacji cen skupu truskawek i malin.
Abstract	The aim of this paper is to determine changes in price and cultivation area of strawberries and raspberries in countries where an aid mechanism for soft fruits was introduced. This was seen with the organizational reform of the fruit and vegetables market in some countries in 2008, i.e. Bulgaria, Hungary, Lithuania, Latvia and Poland. To determine changes in the cultivation area a t-test for dependent attempts was carried out. The differences between average cultivation area before and after reform (in the years 2002-2007 and 2008-2013) were shown. To determine whether the introduction of aid created stabilization in fruit prices, variability in the price of fruit was analyzed, expressed as a coefficient of variation. The analysis uses data available in the FAOSTAT database in March 2016. Results only for Poland support the hypothesis that the average size of the cultivation area of strawberries and raspberries after the introduction of surcharges was significantly higher than before the reform. The price volatility in the period after the introduction of the reform was lower than in the period before the introduction of surcharges, which allows the conclusion that the introduction of aid for soft fruits could contribute to the stability of the buying-in price of strawberries and raspberries.
Cytowanie	Kierczyńska S. (2016) Zmiany w powierzchni upraw i cenach skupu malin i truskawek a płatności z tytułu owoców miękkich w wybranych krajach Unii Europejskiej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 2: 165-175
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n2_s165.pdf

Autor	Paulina Kramarz
Tytuł	Uwarunkowania i ekonomiczne znaczenie produkcji ziarna kakaowca w krajach Afryki Zachodniej
Title	Determinants and economic significance of cocoa production in West Africa region
Słowa kluczowe	Afryka Zachodnia, Ghana, Wybrzeże Kości Słoniowej, Nigeria, produkcja ziarna kakaowca, monokultura eksportowa
Key words	West Africa, Ghana, Cȏte d’Ivoire, Nigeria, cocoa production, export monoculture
Abstrakt	Kraje Afryki Zachodniej takie jak Ghana, Wybrzeże Kości Słoniowej należą do największych światowych producentów i eksporterów ziarna kakaowca z łącznym udziałem przekraczającym 50% światowego eksportu. Zmienność wielkości produkcji w zależności od warunków klimatycznych i wewnętrznych problemów politycznych w gospodarkach uzależnionych od eksportu kakao, może stanowić przyczynę wahań koniunktury gospodarczej. Jednocześnie produkcja i obrót ziarnem kakaowca stanowi podstawę budowania strategii rozwoju tych terenów. Celem artykułu była analiza ekonomicznego znaczenia produkcji ziarna kakaowca w krajach Afryki Zachodniej.
Abstract	The purpose of this paper was to describe economic significance of cocoa production in West Africa region. West African countries are the leading world’s producers of cocoa beans. Share in world merchandise trade of Ghana and Cote d’Ivoire exceeds 50%. Yields variability (susceptible of disease and changing weather conditions) can wield influence on economic situation in mentioned countries. However cocoa trade is ceaselessly the basis of economic development in this region.
Cytowanie	Kramarz P. (2016) Uwarunkowania i ekonomiczne znaczenie produkcji ziarna kakaowca w krajach Afryki Zachodniej.Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie - Problemy Rolnictwa Światowego, t. 16(31), z. 1: 142-148
HTML	wersja html
Pełny tekst	PRS_2016_T16(31)_n1_s142.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk, Stanisław Stańko
Tytuł	Sezonowość i cykliczność cen oraz ich relacji w łańcuchu marketingowym wieprzowiny
Title	SEASONALITY AND CYCLICAL NATURE OF PRICES AND THEIR RELATIONSHIPS IN PORK MARKETING CHAIN
Słowa kluczowe	ceny detaliczne, ceny surowca rolniczego, łańcuch marketingowy, wahania sezonowe i cykliczne, rozstęp cenowy
Key words	retail price, farm price, food marketing chain, seasonal and cyclical fluctuations, price spread
Abstrakt	W opracowaniu przedstawiono wahania sezonowe i cykliczne cen żywca wieprzowego oraz cen detalicznych 16 produktów żywnościowych wytwarzanych z wieprzowiny. Podstawą do określenia prawidłowości zmian cen były miesięczne dane z lat 1997-2014. Do wyodrębnienia wahań sezonowych i cyklicznych zastosowano metodę X-12-ARIMA oraz filtry Hodricka-Prescotta. Badania potwierdzają występowanie wahań sezonowych i cyklicznych w łańcuchu marketingowym wieprzowiny w Polsce. Wahania sezonowe cen na rynku sprzedaży detalicznej są opóźnione w stosunku do wahań na rynku żywca o 1-2 miesiące, podczas gdy opóźnienie w przypadku wahań cyklicznych wynosi 1-6 miesięcy. Analizy wykonane zgodnie z modelem addytywnym wskazują, że wahania cen rolnych w znacznym stopniu są przenoszone na zmiany cen detalicznych. Z kolei zastosowania modelu multiplikatywnego wskazują, że zmienność cen detalicznych jest niższa niż zmienność cen rolnych.
Abstract	The study presents the seasonal and cyclical fluctuations in the pork prices and retail prices of 16 pork-based food products. The fluctuations in the prices were determined on the basis of monthly data for 1997-2014. To extract the seasonal and cyclical fluctuations the study used the X-12-ARIMA method and Hodrick-Prescott filter. The research confirms the presence of seasonal and cyclical fluctuations in the pork marketing chain in Poland. Seasonal fluctuations of prices on the retail market are delayed to fluctuations in the farm market by 1-2 months, whereas corresponding lags in cyclical fluctuations are 1-6 months. The analyses carried out with the use of additive models indicate that fluctuations in agricultural prices are largely transmitted to retail prices. On the other hand, the use of multiplicative model suggests that the variability of the retail price is lower than the variability of agricultural prices.
Cytowanie	Hamulczuk M., Stańko S. (2015) Sezonowość i cykliczność cen oraz ich relacji w łańcuchu marketingowym wieprzowiny.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 3: 7-19
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n3_s7.pdf

Autor	Ewa Kołoszycz, Artur Wilczyński
Tytuł	Wpływ zmienności cen skupu mleka na ryzyko dochodowe gospodarstw mlecznych w latach 2015-2020
Title	IMPACT OF MILK PRICE VOLATILITY IN RISK OF DAIRY FARMS INCOME IN THE PERIOD 2015-2020
Słowa kluczowe	metoda Monte Carlo, zmienność cen mleka, gospodarstwa mleczne, wartość oczekiwana, parytet dochodu
Key words	Monte Carlo method, the volatility of milk prices, dairy farms, the expected value, income parity
Abstrakt	Działalność gospodarstw rolnych determinowana jest przez wiele czynników ekonomicznych, technologicznych czy instytucjonalnych. Dają one podstawy do tworzenia scenariuszy ryzyka pozwalającego oszacować prawdopodobieństwo wystąpienia strat z prowadzonej działalności bądź niezrealizowania założonego celu. W badaniach określono ryzyko nieosiągnięcia w latach 2015-2020 dochodu z gospodarstwa rolnego na poziomie z 2014 roku. Realizacja celu wymagała zbudowania gospodarstw modelowych. Źródłem danych był system FADN, a obiektami badawczymi gospodarstwa wyspecjalizowane w produkcji mleka. W przeprowadzonych symulacjach uwzględniono zmiany, które nastąpiły we wspólnej polityce rolnej, w tym rezygnację z systemu kwotowania produkcji mleka. Przeprowadzone badania wykazały, że istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że w latach 2015-2020 żadne z analizowanych gospodarstw modelowych nie będzie osiągać wyższego dochodu niż w 2014 roku. Wykazano także, że w gospodarstwach o stadzie krów mniejszym niż 5 sztuk wskazany cel nie będzie możliwy do zrealizowania. Z wykonanych analiz wynika także, że parytet dochodu na poziomie średniego wynagrodzenia w gospodarce narodowej będą w stanie osiągnąć jedynie gospodarstwa utrzymujące więcej niż 20 krów mlecznych.
Abstract	Farms activities depend on many economic, technological or institutional factors. They create a framework to build different scenarios and to estimate probability of losses or failure to achieve the objectives of farms. In the studies assessed probability of failure to achieve of family farm income on the level of the year 2014 in period 2015-2020. On the basis of data from FADN system model farms specializing in milk production were created. The studies includes changes in the Common Agricultural Policy, with the abolition of the milk quota system. Results show that there is a high probability that in the years 2015-2020, none of the analyzed model farms will achieve a higher income than in 2014. It was also shown that in farms with less than 5 cows in the herd, this level will not be reached. This analysis indicates that parity income level of the average wage in the national economy will reach only farms with more than 20 dairy cows.
Cytowanie	Kołoszycz E., Wilczyński A. (2015) Wpływ zmienności cen skupu mleka na ryzyko dochodowe gospodarstw mlecznych w latach 2015-2020.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 102, z. 3: 66-77
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2015_n3_s66.pdf

Autor	Eduard Bukin, Andrii Skrypnyk, Mykola Talavyria
Tytuł	Wzrost gospodarek wchodzących: w kierunku rynków rolnych i stosunków handlowych. Niestabilność światowego rynku pszenicy na rynkach wschodzących
Title	The rise of the ‘emerging economies’: towards functioning agricultural markets and trade relations? World wheat market instability inspired by emerging markets
Słowa kluczowe	Dekompozycja zmienności produkcji; rynki wschodzące; zmienność plonów pszenicy zebranej z obszarów uprawy
Key words	Decomposition of production variation; emerging wheat market; wheat yields and harvested area variation
Abstrakt	Po rozpadzie ZSRR produkcja pszenicy na Ukrainie, w Kazachstanie i Rosji dostała impuls do ogromnego rozwoju. Byłe radzieckie republiki (FSR) z importerów netto pszenicy zamieniły się w eksporterów netto. Kraje te przyczyniły się do zwiększenia światowego handlu pszenicy, ale wywołały również ogromną zmienność na rynku globalnym. Wciąż nie wprowadzono zmian instytucjonalnych w FSR, które miałyby na celu zmniejszenie zmienności produkcji pszenicy. Wciąż identyfikacja kluczowych problemów w polityce tych państw pozostaje kwestią dyskusji. W artykule przedstawiono rozkład zmienności produkcji pszenicy na podstawie danych wejściowych/wyjściowych produkcji tych plonów w FSR. Metodologia przedstawiona w artykule pozwala zrozumieć i zmierzyć wpływ wybranych składników produkcji na ogół jej zmienności
Abstract	After the USSR decayed into independent countries, wheat production of Ukraine, Kazakhstan and Russia got impulse to tremendous development. The Former Soviet Republics (FSR) from net importers of wheat turned into the net exporters. However, instead of only increasing of global wheat trade, these countries induced enormous volatility to the global market. Regarding that, some institutional changes aimed to decrease variation of wheat production are still not introduced in the FSR. Thus, identifying of key problem in countries policy remains a discussion issue. This article presents production variation decomposition based on input/output data of wheat production in the FSR. Methodology, provided in the articles allows to understand and measure influences of production component on overall production variation
Cytowanie	Bukin E., Skrypnyk A., Talavyria M. (2015) Wzrost gospodarek wchodzących: w kierunku rynków rolnych i stosunków handlowych. Niestabilność światowego rynku pszenicy na rynkach wschodzących.Zarządzanie Finansami i Rachunkowość, nr 1: 47-62
HTML	wersja html
Pełny tekst	ZFIR_2015_n1_s47.pdf

Autor	Mariusz Hamulczuk
Tytuł	Ryzyko cenowe a zmienność cen i relacji cenowych w rolnictwie
Title	Price risk and volatility of prices and price ratios in agriculture
Słowa kluczowe	zmienność cen, ryzyko cenowe, rolnictwo
Key words	price volatility, price risk, agriculture
Abstrakt	Celem opracowania jest przedstawienie teoretycznych podstaw pomiaru zmienności i ryzyka cenowego w rolnictwie oraz empiryczny szacunek zmienności cen i relacji cenowych na wybranych rynkach. Punktem wyjścia do zdefiniowania ryzyka cenowego była możliwość realizacji funkcji celu podmiotu gospodarczego w krótkim okresie. Do oceny zmienności cen wykorzystano bezwarunkowe i warunkowe miary zmienności. Uzyskane wyniki wskazują, że ryzyko cenowe szacowane na podstawie szeregów czasowych cen rolnych może różnić się od ryzyka oszacowanego na podstawie relacji cenowych.
Abstract	The aim of this paper is to present the theoretical basis of measurement volatility and price risk in agriculture and an empirical estimate of volatility of prices and price relationships in selected agricultural markets. The starting point for the definition of the price risk was the ability to realize the goal function of the economic entity in the short term. To assess the price volatility an unconditional and conditional measures of volatility were used. The results indicate that price risk estimated on the basis of time series of agricultural prices may differ from the risk estimated on the basis of price relationships.
Cytowanie	Hamulczuk M. (2014) Ryzyko cenowe a zmienność cen i relacji cenowych w rolnictwie.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 54-67
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s54.pdf

Autor	Paweł Kobus
Tytuł	Problem eliminacji trendów podczas oceny ryzyka produkcyjnego podstawowych roślin uprawnych
Title	The problem of trends elimination in the crop production risk assessment
Słowa kluczowe	plony roślin uprawnych, prognozowanie, trend, ryzyko
Key words	crops yields, prediction, risk
Abstrakt	Na podstawie danych dotyczących plonowania roślin uprawnych z wielu lat można potwierdzić występowanie systematycznych zmian w wysokości plonu na poziomie krajowym. W ocenie wielkości ryzyka produkcyjnego ogólną zmienność plonowania pomniejsza się o systematyczne zmiany wynikające z trendów w plonowaniu poszczególnych roślin uprawnych. W pracy podjęto próbę oceny zasadności takiego postępowania. W tym celu wyznaczono trendy plonowania podstawowych roślin uprawnych w Polsce i porównano jakość predykcji plonów opartych na wyznaczonych trendach oraz jakość predykcji plonów bazujących na średniej arytmetycznej. Jako miarę jakości predykcji przyjęto pierwiastek ze średniego kwadratu błędu predykcji. Badania wykazały, że stosowanie funkcji trendu do predykcji plonowania prowadzi przeciętnie do pogorszenia jakości predykcji o około 27%.
Abstract	Historical data of the crops yield confirms the existence of a systematic change of the average crops yield at the country level. During assessment of the production risk the overall variability of yield production is usually reduced by the variability attributed to a trend. The aim of the study was to assess the validity of such procedure. To do this, yield trends of basic crops in Poland were estimated. Afterward, the quality of the yield prediction based on the trends and the quality of the prediction based on the arithmetic mean were compared. As a measure of the prediction quality the square root of the mean squared prediction error was adopted. The study has shown that the use of the trend function leads, on average, to the lowering prediction quality by about 27%.
Cytowanie	Kobus P. (2014) Problem eliminacji trendów podczas oceny ryzyka produkcyjnego podstawowych roślin uprawnych.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 97-104
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s97.pdf

Autor	Cezary Klimkowski, Włodzimierz Rembisz
Tytuł	Kwestie stabilizacji dochodów w rolnictwie
Title	Problems of income stabilisation in agriculture
Słowa kluczowe	dochody, dochody rolnicze, ryzyko, ubezpieczenia, stabilizacja dochodów, wspólna polityka rolna
Key words	income, agricultural income, risk, insurance, income stabilisation, common agricultural policy
Abstrakt	W ostatnich latach wskutek zmian WPR , uwarunkowań rynkowych i klimatycznych wzrasta zmienność dochodów producentów rolnych w Unii Europejskiej. Znajduje to odbicie w zmianach WPR , jakie zostały wdrożone w ramach perspektywy finansowej 2014-2020, a które mają na celu wsparcie zarządzania ryzykiem w rolnictwie. W pracy dokonano oceny przydatności jednego z instrumentów finansowanego w ramach WPR – narzędzia stabilizacji dochodów. Wykorzystano w tym celu dane dotyczące dochodów uzyskiwanych przez 5364 gospodarstwa rolne prowadzące rachunkowość FADN . Wykazano, że ten typ ubezpieczeń funkcjonowałby nawet przy niewielkiej wartości składki (0,5% wartości zeszłorocznej produkcji) i stanowił znacząco lepszą ochronę dochodów rolników niż tradycyjne ubezpieczenia produkcji rolnej.
Abstract	In the recent years, volatility of farmers’ income in European Union dramatically increases due to CAP changes, market and climatic circumstances. To address this problem some new instruments which can help in risk management are included in new CAP for the period 2014 to 2020. Authors of the paper try to evaluate usefulness of one of these new instruments – income stabilisation tool. Data from FADN about agricultural income of 5364 Polish farmers was used. It was proved that income stabilisation tool can be financially stable even when the premium is relatively low (0.5% of last year’s production value) and provide much better cover than traditional agricultural production insurance does.
Cytowanie	Klimkowski C., Rembisz W. (2014) Kwestie stabilizacji dochodów w rolnictwie.Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, t. 101, z. 4: 85-96
HTML	wersja html
Pełny tekst	RNR_2014_n4_s85.pdf